Typowe zwroty gaslightingowe używane przez boomerów
Gaslighting to forma manipulacji, w której jedna osoba podważa postrzeganie rzeczywistości drugiej, wywołując u niej wątpliwości co do własnych uczuć, wspomnień czy decyzji. W rodzinach, zwłaszcza na linii rodzic-dorosłe dziecko, takie zachowania mogą być bardzo szkodliwe i prowadzić do utraty zaufania czy obniżenia poczucia własnej wartości.
Pokolenie Baby Boomers (osoby urodzone w latach 1946–1964) często używa zwrotów, które – choć mogą wydawać się niewinne – są klasycznymi przykładami gaslightingu. Oto 9 najczęstszych z nich:
- „Jesteś zbyt wrażliwy/a” – umniejszanie emocji i sugerowanie, że uczucia dziecka są przesadzone.
- „Nie umiesz żartować?” – próba złagodzenia swoich słów kosztem uczuć drugiej osoby.
- „Przesadzasz” – odbieranie prawa do własnych emocji i reakcji.
- „Kiedyś tego nie było” – idealizowanie przeszłości i bagatelizowanie obecnych problemów.
- „Nikt już nie chce na nic zapracować” – generalizacja, która podważa osiągnięcia młodszych pokoleń.
- „To nie tak było” – zaprzeczanie wydarzeniom lub wspomnieniom dziecka.
- „Wiesz lepiej” – sugerowanie, że uczucia są mniej ważne niż wiedza czy rozum.
- „Ty zawsze…” lub „Ty nigdy…” – używanie skrajnych uogólnień, które podcinają pewność siebie.
- „Nie masz prawa się tak czuć” – bezpośrednie odbieranie prawa do własnych emocji.
Takie komunikaty, powtarzane latami, mogą prowadzić do tego, że dorosłe dzieci zaczynają wątpić w swoje odczucia, wspomnienia i decyzje. Efektem bywa zaniżone poczucie własnej wartości czy narastający dystans w rodzinie.
Jak budować zdrowsze relacje między pokoleniami?
Psychologowie podkreślają, że kluczem do lepszych relacji jest zrozumienie różnic pokoleniowych i szacunek do emocji drugiej strony. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w poprawie komunikacji:
- Uznanie różnic pokoleniowych – każde pokolenie ma swoje wartości i doświadczenia, które kształtują sposób myślenia. Warto to zaakceptować i nie narzucać swojej perspektywy.
- Wyrażanie emocji – daj sobie i drugiej stronie przestrzeń na wyrażenie uczuć. Słuchaj aktywnie i nie oceniaj.
- Ustalanie granic – jasno określ, co jest dla ciebie akceptowalne, a co nie. Granice budują poczucie bezpieczeństwa i wzajemny szacunek.
- Otwartość na dialog – zamiast oskarżać, próbuj rozmawiać o swoich potrzebach i oczekiwaniach. Szukajcie wspólnego języka.
Zmiana nawyków komunikacyjnych w rodzinie wymaga czasu i cierpliwości, ale często jest możliwa. Rozpoznanie szkodliwych zwrotów i świadome budowanie relacji opartej na szacunku może przynieść ulgę i poprawić jakość życia obu pokoleniom.
