„To wydarzenie narodziło się z potrzeby powiedzenia ‘dziękuję’ – głośno, tak, by nas usłyszano, i tak, by każdy poczuł wagę tej wdzięczności. Z potrzeby wspólnego nazwania tego, co w takich chwilach jest naprawdę ważne” – mówi jeden z inicjatorów „Po Stronie Kultury” Artur Burszta. „Dziś to kultura staje się naszym językiem podziękowania. Koncerty, warsztaty, wystawy i rozmowy będą opowieścią o tym, jak wiele możemy razem. Będą dowodem na to, że solidarność ma twarz człowieka, a jedność jest biciem wspólnego serca” – dodaje burmistrz Stronia Śląskiego Dariusz Chromiec.
Głównym miejscem wydarzeń będzie Park Miejski, gdzie na specjalnie wybudowanej scenie zaplanowano łącznie sześć koncertów. W piątek 12 września zagrają Dylan.pl i Matylda/Łukasiewicz, a dzień później – Bovska i Anita Lipnicka. Wyjątkowym punktem programu będzie wspólny koncert Ola Walickiego z młodzieżową orkiestrą dętą Mini Band, który otworzy sobotnie spotkania. Ten wybitny kontrabasista i kompozytor, znany m.in. z występu w Stroniu Śląskim podczas Stacji Literatura w 2017 roku u boku Kory, zainauguruje muzyczną część wydarzenia koncertem solowym.
Początek „Po Stronie Kultury” to piątkowe otwarcie o 15:00 i rozmowa o sile rodzącej się ze wspólnoty, z udziałem m.in. lokalnych artystów: Piotra Makały, Yoli i Michała Rybczyńskich. Zostaną zaprezentowane stworzone przez Pracownię „Wapiennik Łaskawy Kamień” artystyczne podarunki dla darczyńców oraz dwie odlane w brązie makiety ukazujące Stronie Śląskie przed powodzią i po niej – dokument katastrofy i symbol odbudowy. Spotkanie poprowadzi dziennikarka TVP Kultura oraz programu „Pytanie na śniadanie” w TVP2 – Dominika Matuszak.
Nie zabraknie też sztuki w przestrzeni miasta. Zaplanowano otwarcie wystawy zdjęć Piotra Gilarskiego „#BezWasNieMaNas” – poruszającego portretu solidarności po powodzi w Stroniu Śląskim. Fotografie ukazują twarze, gesty i emocje tych, którzy nie czekali na decyzje – po prostu działali. Równolegle wystartuje mobilna galeria „Broda rysuje Stronie”, w której Tomasz Broda przez dwa dni będzie portretował mieszkanki i mieszkańców, zatrzymując w rysunkach ich emocje i historie. Oba projekty wspólnie tworzą opowieść o mieście, które przeszło przez katastrofę, ale nie straciło siebie.
Tego dnia czekają nas także dwa inne pasjonujące spotkania i ciekawe rozmowy. W piątek o 16:30 Matylda Damięcka, Radek Łukasiewicz i Filip Łobodziński opowiedzą o piosence jako formie opowieści i wsparcia – o słowach, które leczą, muzyce niosącej nadzieję oraz śpiewaniu także dla innych. O 19:00 Tomasz Broda, Maciej Robert i Antonina Tosiek podejmą próbę uchwycenia tego, co ulotne, a zarazem zapisane w pamięci, opowiadając o rzece – źródle życia i strachu. Obie rozmowy poprowadzi Dominika Matuszak.
W sobotnim panelu „Po Stronie ludzi” o 15:30 Krzysztof Chwaliński porozmawia z przedsiębiorcami o solidarności, odpowiedzialności i sile wspólnoty budowanej przez tych, którzy stanęli po stronie drugiego człowieka. O 19:00 Artur Burszta zaprosi Monikę Pyrek oraz pochodzącego ze Stronia Śląskiego dziennikarza TVN i Eurosportu Sebastiana Szczęsnego, by opowiedzieli o odporności, wspólnocie i mądrym wsparciu – o tym, co daje siłę, gdy świat staje na głowie, oraz o tym, jak pasja i sport potrafią budować więzi. Będzie to także moment wspomnienia tragicznie zmarłej w wypadku samochodowym Katarzyny Stoparczyk, która miała poprowadzić tę rozmowę.
O 16:30 odbędzie się rozmowa o odbudowie Stronia Śląskiego rok po katastrofie. Co udało się już zrobić, a co wciąż pozostaje największym wyzwaniem? Jak doświadczenie powodzi wpłynęło na życie i więzi w lokalnej społeczności? O tym dyskutować będą: burmistrz Dariusz Chromiec, były burmistrz Stronia Śląskiego Zbigniew Łopusiewicz, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Tomasz Mazurek oraz Zuzanna Komornicka z Funduszu Lokalnego Masywu Śnieżnika. Spotkanie poprowadzi Krzysztof Chwaliński z RMF Maxxx.
W piątek 12 września od rana miasto wypełnią warsztaty dla dzieci i młodzieży prowadzone przez zaproszonych artystów, sportowców oraz dziennikarzy. W programie m.in. zajęcia fotograficzne z Radosławem Pietragą, aktorskie z Matyldą Damięcką, literackie z Antoniną Tosiek, dziennikarskie z Dominiką Matuszak, sportowe z Moniką Pyrek oraz próby muzyczne z Olem Walickim i Radkiem Łukasiewiczem. Będzie czas na twórczą zabawę, rozmowy o pasji i wspólne przygotowania do koncertów.
W sobotę 13 września Monika Pyrek zaprosi na poranny trening. Z Matyldą Damięcką w ramach KGW „Śnieżniczanki” będzie można rozmawiać o pamięci miejsc, z grupą Senior+ i Antoniną Tosiek – pisać własne historie, a w Wojewódzkim Centrum Psychiatrii z Tomaszem Brodą – tworzyć obrazy bez słów. O śladach powodzi zapisanych w krajobrazie i pamięci opowie też Maciej Robert podczas spaceru „Rzeka, która zabrała i przemówiła” – od tamy wzdłuż koryta rzeki Morawka w Stroniu Śląskim.
„To będzie czas, w którym mieszkańcy w każdym wieku staną się współtwórcami ‘Po Stronie Kultury’” – podkreśla Artur Burszta. „Bo sztuka – w swojej najlepszej, najgłębszej formie – nie tylko opisuje świat, ale też go współtworzy. Łączy nas ponad podziałami i przypomina, że człowiek jest najważniejszy. Muzyka, literatura, obraz, fotografia i ruch potrafią leczyć pamięć, budować nadzieję oraz otwierać przestrzeń do rozmowy, której nie da się przeprowadzić w innym języku”. Trzydniowe wydarzenie zwieńczy „Zagadkowa niedziela” w Przedszkolu Miejskim z Katarzyną Stoparczyk.
Pomysłodawcą „Po Stronie Kultury” jest Biuro Literackie, a organizację wydarzenia wspierają Gmina Stronie Śląskie oraz Centrum Edukacji, Turystyki i Kultury. Inicjatywa otrzymała dotację Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Interwencje” Narodowego Centrum Kultury, zdobywając najwyższą ocenę spośród blisko trzech tysięcy wniosków. Szczegółowy program wydarzenia zostanie opublikowany 25 sierpnia na stronie i profilu „Po Stronie Kultury”, a 1 września do mieszkańców trafi specjalna gazetka poświęcona wydarzeniu.
Autor: Katarzyna Pajączek