Matura z języka polskiego 2025 – terminy i struktura
Egzamin pisemny z języka polskiego na poziomie podstawowym odbędzie się 5 maja 2025 r., a rozszerzony – 21 maja. Matura z tego przedmiotu jest obowiązkowa w części ustnej i pisemnej (poziom podstawowy). Egzamin rozszerzony to przedmiot dodatkowy, wybierany przez chętnych.
Część pisemna na poziomie podstawowym potrwa 240 minut i składa się z trzech części: testu „Język polski w użyciu”, testu historycznoliterackiego oraz wypracowania. Egzamin rozszerzony to jedno wypracowanie pisane w czasie 210 minut.
Zmiany w liście lektur na maturze 2025
W 2025 roku Centralna Komisja Egzaminacyjna wprowadziła istotne zmiany w zakresie lektur obowiązkowych na egzaminie maturalnym z języka polskiego. Zgodnie z nową podstawą programową, lista została znacznie skrócona. Maturzyści będą musieli znać 34 lektury na poziomie podstawowym – to mniej niż w poprzednich latach, kiedy obowiązywało ich 41.
Zmiany te mają na celu ułatwienie przygotowań do egzaminu i skupienie się na najważniejszych dziełach literatury polskiej i światowej.
Lektury obowiązkowe na maturze z języka polskiego 2025
Lektury obowiązkowe na poziomie podstawowym
Na maturze 2025 z języka polskiego na poziomie podstawowym obowiązują następujące utwory:
Utwory literackie poznawane w całości:
- Jan Parandowski, „Mitologia, część I: Grecja”
- Sofokles, „Antygona”
- William Szekspir, „Makbet”
- Molier, „Skąpiec”
- Adam Mickiewicz, „Dziady cz. III”
- Bolesław Prus, „Lalka”
- Fiodor Dostojewski, „Zbrodnia i kara”
- Stanisław Wyspiański, „Wesele”
- Stefan Żeromski, „Przedwiośnie”
- Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem”
- Albert Camus, „Dżuma”
- George Orwell, „Rok 1984”
- Sławomir Mrożek, „Tango”
Utwory poznawane we fragmentach lub wybrane:
- Biblia (fragmenty: Księga Rodzaju, Księga Hioba, Księga Koheleta, Księga Psalmów, Apokalipsa św. Jana)
- Homer, „Iliada” (fragmenty)
- „Lament świętokrzyski” (fragmenty)
- „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty)
- „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty)
- Ignacy Krasicki, wybrana satyra
- Adam Mickiewicz, wybrane ballady, w tym „Romantyczność”
- Henryk Sienkiewicz, „Potop” (fragmenty)
- Władysław Stanisław Reymont, „Chłopi” (fragmenty)
- Witold Gombrowicz, „Ferdydurke” (fragmenty)
- Tadeusz Borowski, „Proszę państwa do gazu”
- Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat” (fragmenty)
- Marek Nowakowski, „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii)
- Andrzej Stasiuk, „Miejsce” (z tomu „Opowieści galicyjskie”)
- Olga Tokarczuk, „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu „Gra na wielu bębenkach”)
- Ryszard Kapuściński, „Podróże z Herodotem” (fragmenty)
Lektury z zakresu szkoły podstawowej, które mogą pojawić się na egzaminie:
- Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz” (wybrane księgi)
- Adam Mickiewicz, „Dziady cz. II”
- Aleksander Fredro, „Zemsta”
- Juliusz Słowacki, „Balladyna”
- Ignacy Krasicki, bajki
Lektury obowiązkowe na poziomie rozszerzonym
Na poziomie rozszerzonym maturzyści muszą znać wszystkie lektury z poziomu podstawowego oraz dodatkowo:
- Homer, „Odyseja” (fragmenty)
- Dante Alighieri, „Boska Komedia” (fragmenty)
- Juliusz Słowacki, „Kordian”
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki)
- William Szekspir, „Hamlet”
- Realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (do wyboru: Honoré de Balzac, „Ojciec Goriot”; Charles Dickens, „Klub Pickwick”a; Mikołaj Gogol, „Martwe dusze”; Gustaw Flaubert, „Pani Bovary”)
- Franz Kafka, „Proces” (fragmenty)
- Michaił Bułhakow, „Mistrz i Małgorzata”
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Szewcy”
- Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe”
- Tadeusz Konwicki, „Mała Apokalipsa”"
- Janusz Głowacki, „Antygona w Nowym Jorku”
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadanie
- Wybrany esej Gustawa Herlinga-Grudzińskiego lub Zbigniewa Herberta
Które lektury wykreślono z listy obowiązkowej?
W wyniku zmian w podstawie programowej z listy lektur obowiązkowych na poziomie podstawowym usunięto m.in.: „Legendę o św. Aleksym”, „Kwiatki św. Franciszka z Asyżu”, „Kronikę polską”, „Odprawę posłów greckich”, „Kazania sejmowe”, „Pamiętniki”, „Romea i Julię”, „Konrada Wallenroda”, „Nie-Boską komedię”, „Z legend dawnego Egiptu”, „Gloria victis”, „Rozdziobią nas kruki, wrony…”, „Ludzi, którzy szli”, „Drogę donikąd”, „Małą Apokalipsę”, „Madame”, „Raport o stanie wojennym”, „Katedrę”.
Czy można odwołać się do wykreślonych lektur?
W wypracowaniu maturalnym można odwołać się do lektur wykreślonych z listy, jeśli są one zgodne z podstawą programową z 2018 roku. Ostateczne wytyczne w tej sprawie publikuje Centralna Komisja Egzaminacyjna.
Autor: Zofia Zając